Veshjet Shqiptare

Veshjet popullore

Me ndryshimin e kohërave kanë ndryshuar edhe veshjet shqiptare. Por pëlhurat e endura janë ruajtur edhe sot e sidomos këmishat me oja, pështëmallat dhe veshjet e nuseve dhe grave të tjera.


Veshjet e nuseve-grave

Këmishat prej pelhure të endura në razboj (tërkuzë), këmishat shalle, këmishat me varra, këmishat me topa, këmishat me honxa, këmisha mendafshi ose e ashtuquajtura pelhurë e mirë.
Bofçat me drugëz, bofçat me topa të bardha, çarçafe shalle, çarçaf me topa, çarçafe rende. Dullaku i nuses ishte prej kadife ose atllasi. Mbi këmishen vehej jeleku, brezi gjysëm dimie, te cilët brezër kanë qenë prej kadife, atllasi, basme etj. Këto tesha i kanë qepur gratë nëpër shtëpija dhe të cilat ruhen ende kësaj dite. Si pjesë e veshjes së nuses kanë qenë edhe komat te thurura me dore prej gajtani. Gratë më të vjetra kanë veshur këmisha prej pëlhurë me onxa të kaltërta, pështëmallat, pështërkat, ndersa çirkat kanë shërbyer si pallto prej kadifes së zezë ose të kuqe.


Veshjet e burrave

Burri ka veshur këmishe të bardhë me sqepa, pallto, pantollona prej shajaku e më vonë prej shtofi, opinga dhe më vonë këpucë, çorape të cilat kanë qenë të bardha e të thuruara prej leshi. Më të vjetrit kanë mbajtur tirqe koprone etj.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Dasmat Shqiptare

Image
Njëra nga traditat më të lashta të kombit që është ruajtur me xhelozi dhe besnikëri janë  dasmat . Kjo tradit e bukur që bënë pjesë në grupin e këngëve familjare për të cilën shqiptarët janë të njohur për ruajtjen autoktonike të saj nga ceremonija e fejesës deri te ajo e martesës. Është normale se me ndryshimin e kushteve, me ndryshimin e gjendjes ekonomike edhe kjo tradite ka pësuar ndryshime, por ajo që është qenësore (thellbësore), është ruajtur. Duke u nisur prej kohërave më të vjetra e deri më sot ka pasur shumë ndryshime në organizimin e dasmave. Dasmat për kohezgjatje mund ti ndajme në 3 grupe: Dasmat që bëheshin para gjysëm shekulli dhe zgjatnin 8 ditë, fillonin dhe mbaronin ditën e enjte. Dasmat që bëheshin para 20 e më shumë viteve zgjatnin 4 ditë, te cilat fillonin ditën e hënë dhe mbaronin të enjten. Dasmat që bëhen sot zgjasin vetëm 1 ose 2 ditë. Ditët e fillimit dhe mbarimit të dasmave nuk caktohen. Dasmat bëhen për një ditë, fillojn në mëngjes dhe mbaroj...
Read more

Ushqimet Shqiptare

Image
Sofra bujare shqiptare tradicinalisht ka qene shume mikpritese, por gjithesise ka pasur edhe rregullat e veta strikte.  1. Sofra shtrohej e vecante per ndere te musafirit/musafireve 2. Shtruarja e sofres kishte rendin e vet, kohen dhe menyren. 3. Ne balle te sofres ulej kryfamiljari - mikpritesi 4. Ne te majte te tije musafiri me i vjeter, ne te djathte tjetri musafir sipas radhes, dhe keshtu nje andej dhe nje kendej, ne fund uleshin familjaret meshkuj nese kishte vend te mjaftueshem. 5. Sofren e shtronin te rinjet e familjes duke vu tepsine kryesore ne mes dhe pjata rreth e rreth, duke filluar nga muafiri me i vjeter e me radhe tek musafiret, ne fund tek familjaret me fillim te kryefamijari. 6. Te rinjet shperndanin supen, luget, pirunjet, por buken e ndante kryefamiljari si edhe mishin, gjithenje duke filluar nga me i moshuari i musafireve. 7. Pas ketyre sherbimeve fillestare, kryefamiljari ua thoshte musafireve: Mire se keni ardhe dhe mire se ju ka pru zoti, kurse musafir...
Read more

Muzika tradicionale shqiptare

Nina-nana ose ninulla Ky zhanër shquhet nga një radhë tiparesh lëndoro-substancialë e strukturoro-formalë të veçantë, si:  përmbajtja thellësisht lirike, melodika e ndjeshme recitative, sistemi modal/tonal diatonik i gjymtë, metrika/ritmika gjysmë ose krejtësisht e lirë, karakteri  a cappella , etj.  Tipare të tillë dëshmojnë arkaizëm.  Pra, lashtësia shprehet qartë përmes vetë strukturës modale/tonale të nina-nanës. Vajtimi ose gjama Eshtë interesante të shënohet se, vajtimi ose gjama, ndonëse nga pikëpamja e përmbajtjes ndryshon rrënjësisht me nina-nanën ose ninullën, në plan strukturoro-formal, shquhet nga tipare të përafërta, në mos të njëjta, me të.  Tipare themelorë të vajtimit ose gjamës, si:  melodika e ndjeshme recitative, sistemi modal/tonal diatonik i gjymtë, metrika/ritmika gjysmë ose krejtësisht e lirë, karakteri  a cappella , etj., në mënyrë aksiomatike, nxjerrin në pah lashtësinë e këtij zhanri. Kënga maje-krahi ose kushtrue...
Read more